Orta kulak iltihabı, daha çok çocukları etkileyen ve kulak zarı arkasında oluşan bir enfeksiyondur. Üst solunum yolu enfeksiyonları sonrasında, östaki borusundaki uyumsuzluk, bağışıklık sisteminin zayıf olması gibi durumlar orta kulak iltihabına zemin hazırlayabilir. Orta kulak iltihabı mutlaka tedavi edilmelidir, aksi takdirde kalıcı işitme kayıplarına yol açabilir. İltihap, aniden gelişen iltihap, ataklarla seyreden iltihap ve ağrısız, tedaviye direnç gösteren iltihap şeklinde üç farklı şekilde gelişim gösterebilir. Orta kulak, iç kulak ile dış kulak arasında yer alan bölüm olup, dış kulak ile arasında bir zar bulunur ve iltihaplanma bu zarın arkasında gerçekleşir.

Orta kulak iltihabından önce hastalarda soğuk algınlığı belirtileri ortaya çıkar. Burun akıntısı, burunda tıkanıklık ve akıntının sarımsı renkte koyulaşması gibi belirtiler izlenir. Hafif baş ağrısı ve boğaz ağrısı da hastalarda görülebilir. Çocuklarda huzursuzluk ve ağlama gibi durumlar öne çıkar; özellikle ağlama sırasında bebeklerin ellerini kulaklarına götürmeleri dikkat çekicidir. Bu durum, kulaktaki ağrıdan kaynaklanır. Ayrıca kulaklarda kızarıklık gözlenebilir. Erişkinlerde ise belirgin baş ağrısı daha yaygındır.

Orta kulak iltihabı, 3 yaş altı çocukların yaklaşık yarısını etkileyebilir. Çocuğun yaşı ne kadar küçükse, rahatsızlığın tekrarlama olasılığı o kadar artar. Anne sütüyle 6 aydan fazla beslenen çocuklarda, orta kulak iltihabı geçirme riski azalır. Sigara içilen ortamlarda yetişen çocuklar ise daha riskli konumdadır. Çocukların kreş gibi toplu yaşam alanlarında bulunması, orta kulak iltihabı riskini arttırır. Mevsimin kış olması da enfeksiyon riskini yükseltir. Orta kulak iltihabı, erkek çocuklarını kızlardan daha fazla etkiler.

Orta kulak iltihabı tanısı, otoskop adı verilen aletle kulak zarı muayene edilerek konur. Bu esnada orta kulak iltihabının türüne göre çeşitli belirtiler tespit edilir. Bakterilerden kaynaklanan iltihapta kulak zarı şişmiş ve kızarık olur. Bazı hastalarda kulak zarında delik tespit edilebilir ve bu delikten sıvı sızabilir. Gerekirse buradan kültür alınarak inceleme yapılır. Östaki borusundaki tıkanıklık nedeniyle oluşan iltihaplanma varsa, kulak zarında dışa çökme tespit edilir. Kronik iltihaplanma durumunda işitme testi yapılır. Kulakta basınç artışı olursa, basınç ölçümü de yapılmalıdır. Orta kulak iltihabında tomografi çekilmesi tanıda önemli bir destektir.

Orta kulak iltihabının tedavi planlaması, iltihabın şiddetine ve ne zamandan beri devam ettiğine göre belirlenir. İlk aşamada işitme testi yapılır ve orta kulak basıncı tespit edilir. Eğer basınç artışı varsa, orta kulakta sıvı birikimi ve enfeksiyon oluşur. Bu durumun oranı timpanogram tetkikiyle belirlenir ve buna göre bir tedavi planlaması yapılır.

Orta kulak iltihabının tedavisinde en fazla antibiyotik kullanılır. Yaklaşık 2 hafta süren tedaviden başarılı sonuçlar alınabilir. Antibiyotik tedavisi yapılmadıysa ya da geç kalındıysa, orta kulak arkasındaki kemikte iltihaplanma meydana gelebilir ve bu durumda cerrahi müdahale gerekebilir. Ağrı olması durumunda ağrı kesici ilaçlar kullanılır. Ayrıca östaki tüpü iltihabını ve şişmeyi önlemek, üst solunum yolu mukozasındaki hasarı azaltmak amacıyla dekonjestanlar kullanılabilir. Orta kulak iltihabının tekrarlamasını önlemek için aşılardan yararlanılabilir. Bu tedavilerden sonuç alınamazsa, cerrahi müdahale kararı verilebilir.

Orta kulak iltihabında bu gibi komplikasyonlar nadiren de olsa gelişebilir. Bu nedenle erken tanı ve tedavi oldukça önemlidir. Baş ağrısı, ani işitme kaybı, kusma, boğaz ağrısı, ense sertliği gibi belirtiler olduğunda hemen doktora başvurulmalıdır. Özellikle bebeklerdeki orta kulak iltihabında hassas olunmalı ve ağlarken elini sürekli kulaklarına götüren bebekler rahatsızlık açısından değerlendirilmelidir.